بررسی و تحلیل نقش‌مایه‌های ایرانی ـ اسلامی گچ‌بری‌های امامزاده عبدالله اراک

نقوش گچبری امامزاده عبدالله اراک، از نقش‌مایه‌های ایرانی ـ اسلامی رایج در دوران سلجوقی و متأثر از دوره ساسانی است. این پژوهش به روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی و اطلاعات آن از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی تهیه شده است. سوال‌های پژوهش عبارتند از اینکه، چه میزان هنر گچ‌بری اسلامی وامدار دوره ساسانی بوده و تغییرات ایجاد شده بر سطوح گچ‌بری‌های اسلامی چگونه قابل تبیین است؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بنیان نقوش تزیینی بنا، متاثر از گچ‌بری دوره ساسانی و محتوای نقش‌مایه‌های آن متأثر از تعالیم الهی و رخدادهای مهم اجتماعی (نهضت ترجمه و گرایش به عقل‌گرایی) است و بالطبع چهار تغییر (حذف نقوش انسانی و حیوانی، گرایش به نقوش گیاهی و تجریدی و گرفتن نگاه اساطیری از آنان، به‌کارگیری نقوش کتیبه‌ای و ارائه نقوش هندسی چندضلعی) در مضمون نقش‌مایه‌های گچ‌بری امامزاده دیده می‌شود.